Aziziye Tabyaları
Erzurum da Sultan Abdülaziz’in son yıllarında yapılan üç tabyadır. Kentin Kars Kapısı denilen kesiminin kuzeydoğusundaki Topdağı Yaylası üzerindedir. Tabyalar, halk arasında 93 Harbi adıyla bilinen 1877-1878 Türk-Rus Savaşı’nda hizmet gördü. Komutanı Kaymakam (Yarbay) Bahri Bey’di. Deveboynu’nda düşmana yenilen Osmanlı Kuvvetleri geri çekilince Rus Ordusu, Erzurum’u kuşatma hazırlıklarına başladı. Rus başkomutanı kentin çarpışmasız teslim edilmesini önerdi.
27 Ekim 1877 gecesi başkomutanlarının önerisi kabul edilmeyince Ruslar Topdağı üzerinden Aziziye Tabyaları’na doğru yoğun topçu atışıyla saldırıya geçti. Saldırı sonucu tabyaların ikisi Rusların eline geçti. Son tabyada düşmek üzereyken durumu öğrenen Erzurum halkı, kendi olanaklarıyla tabyayı savunan Osmanlı askerlerinin yardımına koştu.
Nene Hatun da bu halk hareketinin önde gelenleri arasındaydı. Göğüs göğüse kanlı çarpışmalardan sonra Rus Ordusu bozularak tabyalardan geri çekildi ve Erzurum işgalden kurtuldu. 1952’de bu zaferin anısına tabyaların içine “Aziziye Tabyası Anıtı” dikildi. Temsili dört mezar üzerine “Asker, Gençler, Kızlar, İhtiyarlar” diye yazılarak, Aziziye savunmasının önemi ve Erzurum halkının kahramanlığı anıtlaştırıldı